Το καλοκαίρι είναι η εποχή που οι περισσότεροι Έλληνες αγαπούν και υπάρχουν πολλοί λόγοι γι αυτό. Το αξεπέραστο ελληνικό φως, τα χρώματα και οι ευωδιές, ο ήλιος, η θάλασσα, οι διακοπές, η νυχτερινή διασκέδαση, η εξωστρέφεια και οι παρέες γεννούν θετικά συναισθήματα, αισιοδοξία, χαλαρότητα, ευεξία.
Ωστόσο και ακριβώς λόγω αυτής της ατμόσφαιρας το καλοκαίρι κρύβει και παγίδες ιδιαίτερα για όσους πάσχουν από χρόνιες νόσους, όπως ο διαβήτης. Παγίδες που με λίγη προσοχή μπορούμε εύκολα να αποφύγουμε, προσέχοντας κάποια πράγματα που είναι:
Η διατροφή
Το καλοκαίρι υπάρχει αφθονία φρούτων, λαχανικών, γλυκισμάτων, παγωτών, καθώς και αναρίθμητες συναθροίσεις φίλων και συγγενών. Μέσα στο γενικό κλίμα χαράς και χαλαρότητας εύκολα παρασύρεται κανείς να καταναλώσει είτε πιο επιβαρημένες τροφές (γλυκά ή λιπαρά) είτε μεγαλύτερη ποσότητα φαγητού, φρούτων και παγωτού. Συνήθης παγίδα τα κεράσια, το καρπούζι, το πεπόνι αλλά και φρούτα όπως τα ροδάκινα και τα βερίκοκα, γιατί καταναλώνονται σε διπλάσιες ή και τριπλάσιες ποσότητες του κανονικού. Μεγάλη προσοχή χρειάζεται επίσης η κατανάλωση καρπουζιού στη θέση του βραδινού γεύματος, που επιλέγεται συνήθως «για να φάμε ελαφρά» μετά από ένα βαρύ μεσημεριανό. Αυτό το «ελαφρά» είναι μύθος, καθώς κανείς δεν αρκείται στα δυο ή τρία κομμάτια καρπούζι ή πεπόνι και καταναλώνει ποσότητα τουλάχιστον τριπλάσια εκτινάσσοντας το βραδινό του σάκχαρο στα ύψη και φυσικά και την γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη του στο τέλος του τριμήνου.
Η άσκηση
Το καλοκαίρι ο καιρός ευνοεί την έξοδο και το περπατημα, το ποδήλατο, τα σπορ γενικά. Ωστόσο κανείς δεν πρέπει να ξεχνά πως όλα αυτά γίνονται με συγκεκριμένους κανόνες. Ποτέ δεν ξεκινάμε την άσκηση νηστικοί «γιατί δεν πεινάμε», ιδιαιτέρως αν χρησιμοποιούμε ινσουλίνη. Τρώμε απαραιτήτως γευματίδιο πριν την ασκηση και ειδικά αν αυτή ειναι μεγάλης διάρκειας (μιας ώρας ή και παραπάνω) και πάντα εχουμε διαθέσιμο νερό και καραμέλες, ή ζελεδάκια με ζάχαρη, ή χυμό για την πιθανότητα εμφάνισης υπογλυκαιμίας κατά τη διάρκεια της άσκησης. Δεν ξεκινάμε ποτέ την άσκηση με χαμηλό ή πολύ ψηλό σάκχαρο. Πρώτα το ρυθμίζουμε και μετά ασκούμαστε. Και φυσικά φοράμε άνετα, δροσερά, φαρδιά ρούχα και κατάλληλα αθλητικά παπούτσια.Όχι σκαρπίνια ή πεδιλα στο περπάτημα όσο άνετα και αν τα θεωρούμε.
{sliderΤο νερό}
Το νερό συχνά το παραβλέπουμε ή το ξεχνάμε λόγω αυξημένων επαγγελματικών υποχρεώσεων, ή λόγω του ότι δεν διψάμε, ή δεν μας αρέσει. Το καλοκαίρι όμως η ανάγκη για νερό αυξάνεται κατά πολύ λόγω του ιδρώτα. Έτσι αν εξακολουθήσουμε να μην πίνουμε νερό ο οργανισμός θα αφυδατωθεί με πολύ σοβαρές συνέπειες, που για να διορθωθούν μπορεί να χρειαστεί νοσηλεία σε νοσοκομείο (ιδιαίτερα όταν συνδυάζονται με τη λήψη αντιυπερτασικών και, κυρίως, διουρητικών). Θυμόμαστε πάντα πως η ιδανική ποσότητα νερού για ένα ενήλικο άτομο είναι 2,5-3 λίτρα νερό ημερησίως ή και περισσότερο αν ιδρώνουμε πολύ και προσπαθούμε να καταναλώνουμε αυτήν την ποσότητα.
Τα φάρμακα
Το καλοκαίρι κανουν διακοπές οι άνθρωποι όχι όμως και οι φαρμακευτικές αγωγές τους. Οι χρόνιες ασθένειες δεν σταματούν το καλοκαίρι και γι’ αυτό δεν διακόπτεται και η θεραπεία τους. Σε πολύ ειδικες περιπτώσεις και σε ασθενεις ευάλωτους (ηλικιωμένους, ευαίσθητους) μπορεί να τροποποιηθεί κάποια θεραπεία (κυρίως η λήψη διουρητικών) για να συνεχιστεί κανονικά το φθινόπωρο. Σε ό,τι αφορά τις αντιδιαβητικές αγωγές όμως, καλό είναι να μη γίνονται αλλαγές την καλοκαιρινή περίοδο αν αυτές δεν είναι απολύτως απαραίτητες, ιδιαίτερα την εποχή των καλοκαιρινών διακοπών. Τότε που η δραστηριότητά μας είναι πολύ διαφορετική από ό,τι συνήθως. Κολυμπάμε, περπατάμε, είμαστε σε διαρκή κίνηση και ίσως γευματίζουμε διαφορετικά. Επομένως είναι σκόπιμο να αποφεύγονται οι δραστικές αλλαγές.
Η ινσουλίνη
Ό,τι ισχύει για τα φάρμακα ισχύει πολύ περισσότερο για την ινσουλίνη. Δεν διακόπτουμε την αγωγη και δεν κάνουμε δραστικές αλλαγές αγωγής την περίοδο των διακοπών. Επίσης, καλό είναι να ελέγχεται το σάκχαρο ακριβώς όπως και τις άλλες εποχές για την αποφυγή της απορρύθμισής του που, μάλιστα, μπορεί να μη γίνει αντιληπτή.
Όταν ταξιδεύουμε πρέπει να έχουμε μαζί μας αρκετή ποσότητα ινσουλίνης για να καλυφθεί και η πιθανότητα απρόοπτου γεγονότος και πιθανης καθυστέρησης επιστροφής από το ταξίδι. Τέλος, προσέχουμε που αποθηκεύουμε την ινσουλίνη κατά τη διάρκεια του ταξιδιού. Την έχουμε στη χειραποσκευή μαζί μας και όχι στον χώρο φύλαξης των αποσκευών του αεροπλάνου. Επίσης, δεν την έχουμε ποτέ μπροστά στο παρμπρίζ του αυτοκινήτου. Η πένα ινσουλίνης που χρησιμοποιούμε φυλάσσεται σε θερμοκρασία δωματίου, ενώ τα υπόλοιπα στυλό φυλάσσονται στο ψυγείο.
Η φροντίδα των ποδιών
Η φροντίδα αυτή πρέπει να είναι καθημερινή και να γίνεται κάτω από τις κατάλληλες συνθήκες. Σταθερό κάθισμα και καλός φωτισμός (λάμπα ή παράθυρο). Καθημερινό ποδόλουτρο με ουδέτερο σαπούνι και χλιαρό νερό (37 ο C ) είναι η βάση της περιποίησης των ποδιών μας. Ακολουθούν καλό ξέβγαλμα και καλό σκούπισμα, ιδιαίτερα ανάμεσα στα δάκτυλα και χρήση της κατάλληλης ενυδατικής κρέμας σε όλο το πόδι εκτός από την περιοχή των δακτύλων.
Εξετάζουμε τα πόδια μας καθημερινά για: πληγές, φουσκάλες, υγρό ή αίμα κάτω από κάλους, σχισμές στο δέρμα, ασυνήθιστο πρήξιμο, αλλαγές του συνηθισμένου χρώματος στο δέρμα, οτιδήποτε δεν είναι φυσιολογικό για τα πόδια. Νύχια πολύ μακριά, πολύ κυρτά, κακοκομμένα, μπορεί να πληγώσουν, να μολύνουν και χρειάζονται επίσης φροντίδα. Τα κόβουμε με ψαλίδι με στρογγυλές άκρες. Κόβουμε τις άκρες των νυχιών τετραγωνισμένες αλλά τις στρογγυλεύουμε με μια λίμα από χαρτόνι. Δεν χρησιμοποιούμε ποτέ: μυτερά ψαλίδια, «ειδικές» πένσες οποιουδήποτε είδους, ξυράφια, μαχαίρια, μεταλλικές λίμες. Μπορούν να πληγώσουν. Αν δε βλέπουμε καλά ή δεν είμαστε πια ευλύγιστοι ζητάμε από κάποιον να μας βοηθήσει. Αν τα νύχια είναι εύθραυστα, τρίβονται εύκολα, είναι παχιά ή αν η περιοχή γύρω από αυτά είναι μολυσμένη, συμβουλευόμαστε τον ποδολόγο μας.
Αν ιδρώνουν πολύ τα πόδια πρέπει να φροντίζουμε να μη μαραίνεται το δέρμα και χρησιμοποιούμε τουλάχιστον ένα ζευγάρι κάλτσες την ημέρα. Αν έχουμε κρύα πόδια προσέχουμε πολύ το δέρμα μας. Φοράμε κάλτσες. Δεν περπατάμε ποτέ με γυμνά πόδια (ακόμα και μέσα στο σπίτι μας). Δεν προσπαθούμε ποτέ να ζεστάνουμε τα πόδια μας μπροστά σε μια θερμάστρα ή ένα τζάκι, με θερμοφόρες ή με θερμαινόμενες ηλεκτρικές κουβέρτες. κινδυνεύουμε να πάθουμε σοβαρότατο έγκαυμα.
Δεν κυκλοφορούμε ξυπόλητοι πουθενά. Ούτε στο σπίτι, ούτε στον κήπο ή τη βεράντα, ούτε, πολύ περισσότερο, στην άμμο ή τη θάλασσα, όπου χρειαζόμαστε κλειστά ειδικά παπουτσάκια με κούμπωμα. Ξεπλένουμε και στεγνώνουμε συχνά τα πόδια μας. Το αλμυρό νερό και η άμμος ερεθίζουν το δέρμα. Η πιθανότητα να προκληθεί κάποιος τραυματισμός στα πόδια μας είναι πολύ μεγαλύτερη, όταν αυτά δεν προστατεύονται από τα παπούτσια. Έχει διαπιστωθεί ότι τα τραύματα αποτελούν τη δεύτερη πιο συχνή αιτία δημιουργίας πληγών στα πόδια και επακόλουθων ακρωτηριασμών.
Τα ταξίδια
Στά ταξίδια μας φροντίζουμε να είμαστε εφοδιασμένοι με τις κατάλληλες ποσότητες φαρμάκων, ταινιών, σκαριφιστήρων, βελονών ινσουλίνης αισθητήρων και, πάνω από όλα, ινσουλίνης (ποσότητες αρκετές για να καλύψουν και απρόοπτες καθυστερήσεις). Επίσης, σε πολύωρα ταξίδια φροντίζουμε να έχουμε πρόχειρα τα φάρμακά μας αλλά και γευματίδια καθώς και νερό για την αποφυγή υπογλυκαιμίας και αφυδάτωσης. Ακόμα, στα πολύωρα ταξίδια κινούμε συχνά τα πόδια μας λυγίζοντας και τεντώνοντας το πέλμα, ή κανουμε συχνές στάσεις (όταν ταξιδεύουμε με το αυτοκίνητο), ή βηματίζουμε ανά τακτά χρονικά διαστήματα (σε πλοίο ή αεροπλάνο). Αποφεύγουμε κατά το δυνατόν τη σωματική καταπόνηση και την εξάντληση γιατί μπορούν να απορρυθμίσουν το σάκχαρό μας.
Η Νυχτερινή διασκέδαση και το αλκοόλ
Το καλοκαίρι είναι συνώνυμο με την ολοήμερη διασκέδαση, τα υπαίθρια ολονύκτια πάρτι όπου το αλκοόλ ρέει άφθονο ιδιαίτερα για τα νέα άτομα. Ωστόσο, οι πάσχοντες από διαβήτη ταλαιπωρούνται ιδιαιτέρως σε αυτές τις εκδηλώσεις καθώς διαταράσσεται ο βιορυθμός τους λόγω της παρατεταμένης και επανειλημμένης αϋπνίας, ενώ κινδυνεύουν από σοβαρές υπογλυκαιμίες αν παραλείψουν γεύματα ή δεν πάρουν γευματίδιο για αρκετές ώρες καταναλώνοντας αλκοόλ, ή αν δεν ακολουθούν πιστά τους διατροφικούς κανόνες. Δεν ξεχνάμε ποτέ να ελέγχουμε το σάκχαρό μας συχνά κατα τη διάρκεια νυκτερινής διασκέδασης και ταυτόχρονα πρέπει να παίρνουμε συχνά σνακ. Απαγορεύεται το αλκοόλ με άδειο στομάχι, γιατί οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε σοβαρή υπογλυκαιμία.
Ο ήλιος και η θάλασσα
Καλοκαίρι στην Ελλάδα χωρίς ήλιο και θάλασσα δεν νοείται. Αλλωστε δεν υπάρχει κανένας λόγος να τα στερηθεί κανείς στο βαθμό που σέβεται κάποιους κανόνες ασφάλειας. Όπως έχει ήδη αναφερθεί, ποτέ δεν ξεκινάμε το κολύμπι χωρίς να προηγηθεί γευματίδιο. Επίσης, είναι απαραίτητο να έχουμε χυμό ή καραμέλες, ζάχαρη ή ζελεδάκια για την περίπτωση που εκδηλωθεί υπογλυκαιμία, καθώς και γευματίδιο για μετά το κολύμπι ιδιαίτερα αν αυτό είναι παρατεταμένο.
Επιβάλλεται να χρησιμοποιούμε γυαλιά ηλίου και καπέλο και βέβαια να μην κολυμπάμε ή ασκούμαστε πέραν της ώρας ειδικά μετά από κάποια ηλικία. Κολυμπάμε παράλληλα με την ακτή και όχι κάθετα. Δεν απομακρυνόμαστε από αυτήν. Ποτέ δεν κολυμπάμε στα βαθιά και μόνοι.
Προσοχή επίσης χρειάζεται και στην ώρα της ημέρας που επιλέγουμε να κολυμπάμε. Οι μεσημεριανές ώρες πρέπει να αποφεύγονται όπως άλλωστε ισχύει για όλους τους ανθρώπους. Προκειμένου να συνθέσουμε τη δική μας βιταμίνη D, χρήσιμο είναι να μη χρησιμοποιούμε αντηλιακά με υψηλό δείκτη προστασίας, που εμποδίζουν τη σύνθεσή της. Συνιστάται όμως η συχνή ανανέωση της αντηλιακής προστασίας.
Μετα το θαλάσσιο μπάνιο πρέπει να ακολουθούν ντους με γλυκό νερό, καθώς το αλάτι είναι ερεθιστικό για το δέρμα και χρήση ενός ενυδατικού γαλακτώματος για την αποφυγή της αφυδάτωσης του δέρματος. Τέλος, πρέπει να επαναλάβουμε αυτό που έχει ήδη αναφερθεί παραπάνω: ποτέ δεν περπατάμε με γυμνά πόδια στην άμμο, στην παραλία και στη θάλασσα.
Η λοίμωξη COVID-19
Είναι γενικά παραδεκτό πως φέτος ήταν και είναι ακόμα ένα πολύ ιδιαίτερο καλοκαίρι (αφού ο καλός καιρός προβλέπεται να συνεχιστεί), γιατί αντιμετωπίζουμε επιπλέον τον κίνδυνο της λοίμωξης COVID-19.
Όπως είναι ήδη γνωστό από πολλές μελέτες παγκοσμίως, ο διαβήτης είναι νόσος που προδιαθέτει τον πάσχοντα για βαρύτερη λοίμωξη από τον κορωνοϊό, νοσηλεία σε εντατική θεραπεία ή και θάνατο. Ευτυχώς, αυτός ο κίνδυνος εξαρτάται και από αρκετές άλλες παραμέτρους και διαφοροποιείται από άτομο σε άτομο.
Υπάρχουν οι παράμετροι που δεν τροποποιούνται όπως είναι η ηλικία, το φύλο το γονιδιακό υπόστρωμα αλλά και το ιατρικό ιστορικό και οι συνυπάρχουσες νόσοι.
Υπάρχουν όμως και αυτές που μπορούν να τροποποιηθούν όπως είναι η γλυκαιμική ρύθμιση, η υπέρταση, η δυσλιπιδαιμία, το κάπνισμα, η παχυσαρκία. Ανάμεσά τους κυρίαρχη θέση έχει η γλυκαιμική ρυθμιση γιατί όταν ο διαβήτης είναι καλά ρυθμισμένος ο κίνδυνος για τον ασθενή είναι σχεδόν 10 φορές μικρότερος.
Αυτονόητο είναι πως μαζί με την προσοχή στα παραπάνω πρέπει να τηρούνται ευλαβικά οι κανόνες ασφαλείας. Η χρήση κατάλληλης μάσκας, ο συχνός καθαρισμός των χεριών, η χρήση αντισηπτικού διαλύματος, η κοινωνική απόσταση και η αποφυγή χώρων που παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο (συναθροίσεις, συναυλίες, κινηματογράφοι), καθώς και η διενέργεια των απαραίτητων εμβολιασμών ειναι πιο απαραίτητα από ποτέ.
Δεν φοβόμαστε τη νόσο, τη σεβόμαστε ωστόσο και προφυλασσόμαστε σωστά για να μείνουμε υγιείς και να χαιρόμαστε τη ζωή το καλοκαίρι αλλά και όλες τις υπόλοιπες εποχές.
